Ez dago irtenbide errazik

Irakaskuntzan lanuztea deitzen den bakoitzean, bi eskubide topatzen dira daude aurrez aurre: biak ala biak Espainiako Konstituzioan finkatuak: hezkuntza-langileen greba-eskubidea (Espainiako Konstituzioaren 28. artikulua) eta ikasleen hezkuntza-eskubidea (Espainiako Konstituzioaren 27. artikulua). Gure eremuan, bi eskubide horiek uztartzeko ikastetxeek egoera horietan eman beharreko gutxieneko zerbitzuak erregulatzen dituzten arauak lan-agintaritzak finkatzen ditu.

Neurri horiek (gure esparruan hainbat arrazoirengatik berandu izan direnak) zorrotz bete behar dute proportzionaltasunaren printzipio juridikoa. Horrek esan nahi du greba-eskubidea nagusia dela denboran eta ondorioetan mugatua denean, eta murrizten dela luzera handia denean (aldizkako edo mugagabeko lanuzteen ondorioz) edo ondorio larriak eragin (ebaluazio-probak, adibidez) daitezkeenean, ikasleen prestakuntzan kalte konponezinak saihesteko.

Hori guztia ahaztu zuen Eusko Jaurlaritzak azken greba egunean eta zoritxarrez, ez da lehen aldiz izan. Hala, greba-eskubidea erabiltzen ez zuten irakasleak (beren ikasleekin batera) hartzeko eta, ondorioz, hezkuntza-eskubidea modu eraginkorrean gauzatu ahal izateko,  ikastetxeak ezinbesteko irekitzea ikastetxeak modu bereizi gabean irekitzeko saiakera bihurtu zen, protesta-egunean ikasleria osoa zaintzeko.

Gobernuaren arauak (lanuztea baino 24 ordu lehenago aldarrikatua eta EHAAn argitaratu gabea) zentzugabekeria azpimarratzen du, lanerako eskubide orokorraren adierazpen programatiko Espainiako Konstituzioaren 35. artikuluan argudiatzen baitu zentroen irekiera. Egun, langabezian dauden eta artikulu horren hainbeste ustezko ahalmena gozatzen ez dutenentzat irain hutsa.

Ikastetxeak beste arrazoi batengatik ireki behar dira, Espainian greba egiteko eskubidea, deialdia edozein dela ere, langileek askatasunez baliatu ahal duten (edo ez) eskubidea delako. Horrenbestez, ikastetxeek greba-eskubidea erabiltzen ez dutenen irakaskuntza-jarduera ahalbidetu behar dute beti, eta, ondorioz, beren ikasleei (eta ez beste inori) hezkuntza-eskubideaz modu seguru eta eraginkorrean gozatzeko aukera eman behar diete, pairatzen ari garen osasun publikoko egoera zailaren testuinguruan.

Era berean, Eusko Jaurlaritzak greba mugatzeko oinarritzen da paragrafo nahiko ulertezin batean, «lan eta familia-bizitza bateragarri egitearen ikuspegitik, zeina lanerako eskubidearekin lotuta baitago, gizarte-harremanetan bilakaera dela eta» azaltzen duena. Hala, nabaria da gutxieneko zerbitzuen arauketa horrek ez duela zerikusirik hezkuntza eskubide konstituzionalarekin, are gutxiago greban dauden langileenarekin; aitzitik, gure gizartean sortzen ari den arazo batean jartzen du arreta, familia askorentzat adingabeen zaintza dakarrelako, bereziki birus berriak eragindako arriskuarekin.

Baina horrela, populismoaren erraztasunarekin, bi arazo sortzen ditu. Alde batetik, sektoreko langileen greba-eskubidea arrazoi nahikorik gabe murrizten du (behar den proportzionaltasunik gabe). Bestalde, ikasle askoren hezkuntzarako eskubidea sakrifikatzen du; izan ere, irakasle batzuk guztien zainketara bideratzen ditu, eta horrek eragotzi egiten du beren tutoretza akademikoaren pean dauden ikasleekin ohiko irakaskuntza ematea. Bestela esanda, arau horren arabera irakasleak, grebaren aldekoak ala ez, ikastetxera joaten diren ikasle guztiak zaindu behar ditu, bere ohiko eskolak eman beharrean.

Hau ez da izan Administrazioaren akats bakarra garai hauetan. Higiene- eta segurtasun-neurri batzuk hartu ditu (ez agindutako guztiak) ikastetxeetan pandemiaren aurrean oztopoak sortzen saiatzeko, baina ez ditu beharrezko neurriak hartu hezkuntzaren alorrean. Curriculuma ez du egoera horren testuinguruan kokatu, eta, beraz, ez ditu ikastetxeak antolatu, ez ditu dauden giza baliabideak egokitu, ez du aparteko giza baliabiderik eman, ez eta baliabide material nahikorik ezarri ere, ezta urrutiko irakaskuntzarako baliabideak ere, presentziala eteten bada.

Langileen (eta kasu honetan, ikasleen) eskubideak urratzeko gizartearen arazoak erabiltzea baliabide okerra da. Eusko Jaurlaritza oker dago ez baitie erreparatzen printzipioei, ez arauen arrazoiari, ez arazoen arrazoiari. Administrazio orok beti gogoratu behar du arauek duten zentzu sakona eta topatzen dituzten arazoen irismena. Populismoa baztertzeko garaia da, are gehiago, une latz hauetan. Bide arriskutsu horretatik ez da inoiz soluzioetara ailegatuko.

Escribir comentario

Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *

Este sitio usa Akismet para reducir el spam. Aprende cómo se procesan los datos de tus comentarios.

Autoría

Autoría